Tevredenheid en gezondheid zijn de fundamenten van een gelukkig leven, maar toch lijken we soms het geluk in de loop der jaren af te leren. Dit is een van de belangrijkste factoren in het proces van zelfgenezing. Hoe kunnen we dan onze zelfgenezende krachten weer activeren? En kunnen we het geluk oefenen?
Stress... Ook wel de tegenstander van zelfgenezing. Daarnaast zijn er nog andere alledaagse vallen bekend, zoals gebrek aan beweging en slechte voeding. We zitten veel, rijden met de auto in plaats van met de fiets en eten is voor velen een kleine zaak en moet snel gaan.
Achter al het streven naar professioneel succes, een goed functionerend gezin en onze eigen zelfoptimalisatie of genezing schuilt het eenvoudige maar zeldzame ingrediënt van ons lichamelijk en geestelijk welzijn: geluk.
Geluk is, zoals we weten uit vele studies, een belangrijke drijfveer van ons zelfgenezend vermogen. Geest en lichaam zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden, zonder de genezing van de eerste kan de genezing van de tweede nooit volledig slagen.
Maar hoe breng je meer positiviteit terug in je dagelijks leven, wanneer alles gewoon uit de hand loopt of een ziekte lichaam en geest heeft verzwakt? En helpt een getrainde glimlach echt op weg naar een positievere mentaliteit en dus een gezonder leven?
Deze vragen en hoe je je eigen endorfine opnieuw kunt stimuleren als je je niet goed voelt en het lichaam in opstand komt, worden beantwoord door de veelgevraagde geluksonderzoeker en kunstzinnig therapeut Maike van den Boom.
Onder geluk verstaan de meeste mensen het gevoel van opgetogenheid, dat zich bijvoorbeeld voordoet als je pas verliefd bent. Als je mensen vraagt hoe gelukkig of tevreden ze zijn op een schaal van nul tot tien, staan de "tienen" op een hoog niveau. Maar deze toestand kan tegelijkertijd ook zeer vermoeiend zijn. Daarom begint het geluk misschien eerder. Er zijn experimenten die aantonen dat wanneer er te veel gelukshormonen zijn, de geest ook stopt met werken, bijvoorbeeld omdat het hongergevoel afwezig is. Dit is dus ook verdacht voor geluksonderzoekers (lacht). Met een score van acht of negen punten kun je echter zeggen dat je een gelukkig leven leidt en toch in staat bent om verstandige beslissingen te nemen. Mijn doel is vooral om mensen te helpen om te kunnen zeggen: "Ik ben blij met mijn leven."
Er zijn veel oefeningen om te leren hoe je je kunt richten op het positieve. Als kleine hulp in het dagelijks leven kan men bijvoorbeeld zogenaamde dankbaarheidsoefeningen doen: In deze oefeningen moet je drie dingen bedenken waar je dankbaar voor bent. Als je bijvoorbeeld echt van streek bent over iets of niet kan uitschakelen, kan het nuttig zijn om bewust te onthouden wat er goed gaat en wat je gelukkig maakt.
Het is niet mogelijk om in het algemeen te zeggen welke weg naar geluk het beste is. Voor sommigen is het symbolisch een snelweg en voor anderen een onverharde weg die naar de gelukkigste plek leidt. Een gelukkig leven is individueel voor iedereen. Maar voor de meeste van hen gaat het niet alleen om kleine veranderingen of rituelen, maar ook om hun eigen prioriteiten in het leven. De kleine wielen dienen als het ware alleen voor de fijnafstelling, maar op de achtergrond draaien de grote wielen en moeten ook deze in de juiste richting lopen. Dit betekent bijvoorbeeld dat als je je alleen maar op je werk concentreert, en sociale relaties verwaarloost of bang bent om beslissingen te nemen, dit je op de lange termijn ongelukkig kan maken.
Tevredenheid of zelfs geluk heeft van nature een positief effect op het lichaam, net zoals stress en lijden een negatief effect hebben op het lichaam. Zo leidt stress tot dikker bloed, wat zinvol is voor de genezing van wonden, maar het leidt er ook toe dat het hart niet goed kan pompen en bijvoorbeeld het risico op trombose toeneemt. De meeste activiteiten, zoals sporten, buiten zijn in de natuur of het hebben van een goede tijd met andere mensen, maken ons niet alleen gelukkiger, maar ze zijn ook goed voor ons lichaam en ons charisma.
Natuurlijk kan ik dit alleen maar zeggen vanuit mijn perspectief als geluksonderzoeker, niet vanuit dat van een arts of bioloog, maar het is inderdaad vaak zo dat een optimistische verwachting in het geval van een ziekte het genezingsproces kan versnellen of bevorderen. Men kan veel dingen in het lichaam controleren door middel van gedachten, zowel positief als negatief. Er is echter geen garantie voor deze verbinding. Zo kan bijvoorbeeld het zogenaamde knuffelhormoon oxytocine als neusspray worden toegediend en zo het vertrouwen en de sociale binding van de behandelde persoon vergroten. Maar ook dit is geen garantie voor een gelukkig bestaan, maar slechts een hulpmiddel in bepaalde (bijv. medisch geïndiceerde) situaties.
Angst is zeker een van de belangrijkste factoren. Angst voor de toekomst, een gebrek aan vertrouwen in andere mensen en het vertrouwen dat "alles goed komt", ook al gaat het een tijdje niet goed. Het is echter belangrijk om te onthouden dat onze hersenen zijn ontworpen om zich te concentreren op het negatieve. Er zijn onderzoeksresultaten die aantonen dat iemand drie keer zoveel positieve als negatieve ervaringen moet hebben om zich de goede te herinneren. Op basis van deze veronderstelling wordt ook gezegd dat je iemand tot vijf keer toe moet prijzen voordat het echt zover is.
Er is zeker niets mis mee om vaker te proberen te glimlachen. Je moet echter onderscheid maken tussen een geforceerde glimlach die van je verwacht wordt, zoals stewardessen of obers, en een natuurlijke glimlach die je geeft aan iemand die hem dan weer terugbrengt. Glimlachen omdat de werkgever het van je eist maakt je ongelukkig, denk ik.
Maar in principe heeft glimlachen een positief effect op onze psyche. Om "met jezelf te voelen" of om jezelf te behandelen als je eigen beste vriend verhoogt je gevoel van eigenwaarde. Maar dat vervangt niet het geluksgevoel dat je voelt als je naar andere mensen lacht en er in de meeste gevallen een terugkrijgt. Glimlachen activeert gebieden van de hersenen die automatisch actief worden en het gelukshormoon dopamine vrijgeven. Lachen naar jezelf is een teken van eigenliefde en een goede training, maar de echte sfeermaker is de interactie met andere mensen.
Naar buiten gaan, in de frisse lucht zijn en bewust de natuur om je heen waarnemen is een absolute geluksfactor en activeert zelfgenezing op eigen kracht.
Noorwegen is in dit opzicht een goed voorbeeld. Mensen brengen daar veel tijd buiten door, zelfs in alle weersomstandigheden, trouw aan het motto "slecht weer is een slecht excuus". De natuur in verband met lichaamsbeweging kan bijdragen aan een meer bevredigend leven, zelfs in kleine doses, een wandeling van twintig minuten is vaak al voldoende.
Lows en crises maken deel uit van het leven. Ze zijn zelfs belangrijk, want zonder hen ontwikkelen we ons niet verder. Dit betekent dat degenen die alleen op "cloud nine" drijven, stil zullen staan. Ongelukkig zijn of zelfs in een slecht humeur kan leiden tot een pauze en de vraag: Wat gebeurt er met mij of om me heen? Men leert van tegenslagen en komt er, eenmaal overwonnen, versterkt uit tevoorschijn. Maar er zijn ook verschillende gradaties van lijden. Het is onmogelijk om in het algemeen te zeggen hoe lang een crisis moet duren. Het hangt ook af van wat de trigger was. Ik raad mensen die me vragen wat ik op zulke dagen doe graag aan om vroeg naar bed te gaan. De volgende dag ziet de wereld er vaak weer anders uit.
Ik had het al gehad over de dankbaarheidsoefening, waarbij je regelmatig aan drie dingen denkt die je gelukkig maken of waar je trots op bent. Maar het is net zo belangrijk om tussendoor te pauzeren en pauzes te nemen. Op zulke momenten helpt het om diep adem te halen, om je bewust te zijn van je eigen ademhaling. Of men nu mediteert voor ontspanning, zichzelf trakteert op iets lekkers om te eten of een ontspannend bad neemt, iedereen moet zelf beslissen. Een goede truc is ook om de dingen die je gelukkig maken op te schrijven - in een boek of op plakbriefjes op de koelkast - op die manier onthoud ik altijd de positieve dingen in het leven, zelfs als ze voor een korte tijd vergeten zijn.
Zoals Maike van den Boom beschrijft, kunnen fysieke reacties en dus ook geluk door het bewustzijn worden beïnvloed. We laten je zien met welke oefeningen je meer balans en harmonie in je dagelijks leven kunt brengen:
Om meer positiviteit in het eigen leven terug te brengen, is het vaak genoeg om er alleen maar over na te denken: Wat mis ik? Waar verlang ik naar? Om hierover na te denken, helpt het om tussendoor te mediteren. Meditatie hoeft niet wijdverspreid te zijn en hoeft niet lang te duren. Instructies en gedetailleerde informatie over het onderwerp zijn ook te vinden in het tijdschriftartikel over mindfulness-meditatie.
"Lachen is gezond", zeggen ze, maar hoe vaak onthouden en proberen we het? Geef jezelf en anderen een glimlach de volgende keer dat het begint te bubbelen binnenin. Klinkt grappig, maar hoe meer je er naar kijkt, hoe duidelijker het wordt: Lachen is een complex onderwerp - daarom is er een aparte tak van onderzoek over, de gellotologie. Deze wetenschap, opgericht in de jaren '60 door William F. Fry, behandelt de fysieke en psychologische aspecten van het lachen. Als we lachen, laat ons lichaam een stofje genaamd serotonine vrij en wordt ons immuunsysteem versterkt. Als gevolg daarvan produceert het lichaam afweercellen, neemt het aantal stresshormonen af en wordt het zelfgenezend vermogen van het lichaam geactiveerd.
We pauzeren en luisteren veel te weinig in onszelf. Ons lichaam rapporteert dan aan ons met veelvoorkomende stresssymptomen zoals hoofdpijn, buikpijn of gevoelens van uitputting. In plaats van deze symptomen serieus te nemen en de duur ervan te verminderen, proberen we ze met snelle oplossingen te bestrijden. Dit is echter in tegenspraak met het principe van zelfgenezing: zelfgenezing door ontspanning, wat ook de basis is van de Japanse genezingskunst van de genezing2. Hier legt men de handen op bepaalde energiepunten van het lichaam om zogenaamde energieblokkades op te heffen. Het is niet nodig om druk uit te oefenen met de vingers, het is zelfs voldoende om de handen over de punten te laten zweven. Door zich te concentreren op individuele punten in het lichaam komen energieblokken vrij en ontstaat er een rustgevend gevoel van welbehagen. Zelfs een bewuste ademhaling van enkele minuten kan dit "op gang brengen" teweegbrengen. Je denkt dat energieblokkades en dergelijke onzin zijn? Probeer het toch maar eens: de sleutel tot deze oefeningen is gewoon om te kalmeren en je op jezelf te concentreren
Flower power en kleureffecten: hoe kleuren onze stemming beïnvloeden
